Làm IT là làm ? Công việc, thu nhập thế nào?

Làm IT thường được hiểu nôm na là quản lý hệ thống máy tính, sửa máy, làm các hệ thống đường dây, hỗ trợ kỹ thuật cho khách hàng… Hãy đọc bài viết bên dưới để hiểu rõ hơn, làm IT là làm gì, bạn nhé!

Danh mục

Toggle

IT là làm gì? Tổng quan

Người làm IT sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề liên quan đến thông tin, từ phát triển phần mềm, bảo mật hệ thống, đến phân tích dữ liệu. Công việc IT có thể chia thành các nhóm chính:

• Phát triển phần mềm: Viết code để tạo ứng dụng, website, hoặc hệ thống.
• Quản trị hệ thống: Quản lý mạng, server, cơ sở dữ liệu.
• Bảo mật: Bảo vệ hệ thống khỏi tấn công mạng.
• Phân tích dữ liệu: Xử lý dữ liệu để hỗ trợ ra quyết định.
• Hỗ trợ kỹ thuật: Sửa chữa, bảo trì phần cứng/phần mềm.

Các công việc chính trong IT

Dưới đây là các công việc phổ biến trong IT, mô tả nhiệm vụ, kỹ năng cần thiết, và chuyên ngành liên quan:

1. Lập trình viên (Developer/Programmer)

Làm gì:

• Viết mã (code) để tạo ứng dụng, website, hoặc phần mềm (ví dụ: app Shopee, game mobile, website Tiki).
• Phát triển giao diện (Front-end), logic (Back-end), hoặc cả hai (Full-stack).
• Kiểm tra lỗi (debug) và bảo trì phần mềm.

Công việc cụ thể:

• Front-end: Thiết kế giao diện web/app (HTML, CSS, JavaScript, React).
• Back-end: Xây dựng hệ thống xử lý (Node.js, Python, Java, SQL).
• Mobile: Phát triển ứng dụng iOS/Android (Swift, Kotlin, Flutter).

Kỹ năng cần:

• Lập trình (Python, JavaScript, Java, C++).
• Tư duy logic, giải thuật (Toán học).
• Tiếng Anh (đọc tài liệu, Stack Overflow).
• Công cụ: Git, Visual Studio Code.

Chuyên ngành liên quan: Kỹ thuật Phần mềm, Công nghệ Web.

Giữ chỉ tiêu sớm

Nhận ngay học bổng lên tới 70% học phí

• Họ và tên*
• Số điện thoại*
• Năm sinh*
• Cở sở*
  Chọn cở sở*Hà NộiHồ Chí MinhĐà NẵngCần Thơ
• Ngành học
  Chọn ngành họcKỹ thuật phần mềmQuản trị kinh doanhMarketingLogistics - Mua sắm và quản lý cung ứngThiết kế đồ hoạCông nghệ bán dẫnThể thao điện tử Esport ( dự kiến )Chưa xác định ngành học

2. Kỹ sư mạng/Quản trị hệ thống (Network/System Administrator)

Làm gì:

• Quản lý, cấu hình mạng nội bộ, server, và dịch vụ cloud (AWS, Azure).
• Đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, không bị gián đoạn.
• Xử lý sự cố mạng, tối ưu hiệu suất.

Công việc cụ thể:

• Cấu hình router, switch (Cisco CCNA).
• Quản lý server Linux/Windows.
• Triển khai hệ thống cloud (AWS EC2, S3).

Kỹ năng cần:

• Kiến thức mạng (TCP/IP, DNS).
• Quản trị hệ thống (Linux, Windows Server).
• Tiếng Anh (hướng dẫn công cụ).
• Công cụ: Wireshark, Docker.

Chuyên ngành liên quan: Mạng Máy tính và Truyền thông, An toàn Thông tin.

3. Chuyên gia bảo mật (Cybersecurity Specialist)

Làm gì:

• Bảo vệ hệ thống khỏi tấn công mạng (hack, ransomware).
• Kiểm tra lỗ hổng (penetration testing), xây dựng tường lửa.
• Phân tích mã độc, giám sát an ninh mạng.

Công việc cụ thể:

• Hack đạo đức (ethical hacking) với Kali Linux, Metasploit.
• Cấu hình bảo mật (firewall, VPN).
• Viết báo cáo lỗ hổng (OWASP).

Kỹ năng cần:

• Bảo mật mạng (Wireshark, Nessus).
• Lập trình cơ bản (Python, Bash).
• Tiếng Anh (chứng chỉ CEH, tài liệu).
• Công cụ: TryHackMe, Burp Suite.
• Chuyên ngành liên quan: An ninh Mạng, An toàn Thông tin.

4. Nhà khoa học dữ liệu/Kỹ sư AI (Data Scientist/AI Engineer)

Làm gì:

• Phân tích dữ liệu lớn để đưa ra quyết định kinh doanh (ví dụ: dự đoán doanh thu Tiki).
• Xây dựng mô hình học máy (machine learning), trí tuệ nhân tạo (AI).
• Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), thị giác máy tính.

Công việc cụ thể:

• Làm sạch dữ liệu (Pandas, SQL).
• Huấn luyện mô hình AI (TensorFlow, PyTorch).
• Trực quan hóa dữ liệu (Power BI, Tableau).

Kỹ năng cần:

• Lập trình (Python, R).
• Toán (xác suất, đại số tuyến tính).
• Tiếng Anh (tài liệu AI).
• Công cụ: Jupyter, Hadoop.

Chuyên ngành liên quan: Khoa học Dữ liệu & AI, Khoa học Máy tính.

5. Chuyên viên phân tích hệ thống (System Analyst)

Làm gì:

• Thiết kế, triển khai hệ thống CNTT cho doanh nghiệp (ví dụ: hệ thống ERP của FPT).
• Phân tích yêu cầu kinh doanh, tối ưu quy trình.
• Kết nối giữa đội kỹ thuật và quản lý.

Công việc cụ thể:

• Viết tài liệu yêu cầu (SRS).
• Quản lý cơ sở dữ liệu (SQL, Oracle).
• Triển khai phần mềm (SAP, Odoo).

Kỹ năng cần:

• Kiến thức CNTT (SQL, quy trình).
• Giao tiếp, làm việc nhóm.
• Tiếng Anh (tài liệu ERP).
• Công cụ: Power BI, Visio.
• Chuyên ngành liên quan: Hệ thống Thông tin.

6. Nhà thiết kế UI/UX (UI/UX Designer)

Làm gì:

• Thiết kế giao diện người dùng (UI) và trải nghiệm người dùng (UX) cho website, ứng dụng.
• Tạo mockup, prototype để cải thiện trải nghiệm khách hàng.

Công việc cụ thể:

• Thiết kế giao diện (Figma, Adobe XD).
• Nghiên cứu người dùng (user testing).
• Phối hợp với lập trình viên Front-end.

Kỹ năng cần:

• Thiết kế đồ họa (Photoshop, Canva).
• Tư duy sáng tạo.
• Tiếng Anh (tài liệu UX).
• Công cụ: Figma, Sketch.
• Chuyên ngành liên quan: Công nghệ Web & Đa phương tiện.

7. Kỹ sư IoT (IoT Engineer)

Làm gì:

• Phát triển thiết bị thông minh (nhà thông minh, cảm biến IoT).
• Kết nối thiết bị với mạng và cloud.

Công việc cụ thể:

• Lập trình nhúng (C, Arduino).
• Thiết kế giao thức (MQTT, HTTP).
• Triển khai IoT trên AWS IoT.

Kỹ năng cần:

• Lập trình nhúng (C, Python).
• Kiến thức mạng (IoT protocols).
• Tiếng Anh (tài liệu).
• Công cụ: Raspberry Pi, ESP32.
• Chuyên ngành liên quan: Internet vạn vật (IoT).

IT là làm gì

8. Kỹ thuật viên hỗ trợ IT (IT Support/Helpdesk)

Làm gì:

• Hỗ trợ người dùng sửa lỗi phần cứng/phần mềm.
• Cài đặt, bảo trì máy tính, mạng nội bộ.

Công việc cụ thể:

• Cài Windows, Office, driver.
• Xử lý lỗi mạng, máy in.
• Hỗ trợ qua điện thoại/remote.

Kỹ năng cần:

• Kiến thức cơ bản CNTT.
• Giao tiếp, xử lý vấn đề.
• Tiếng Anh (hướng dẫn công cụ).
• Công cụ: TeamViewer, Active Directory.
• Chuyên ngành liên quan: Mạng Máy tính, Tin học Ứng dụng.

Công việc IT theo chuyên ngành

Chuyên ngành	Công việc chính	Lương junior (triệu VND/tháng)	Trường tiêu biểu
Kỹ thuật Phần mềm	Lập trình viên (web, mobile)	10-18	HUST, PTIT, TDTU, Yersin, Thành Đô
An ninh Mạng	Chuyên gia bảo mật, hacker mũ trắng	10-25	ACT, PTIT, HUST, Hồng Bàng
Khoa học Dữ liệu & AI	Nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư AI	15-35	HUST, VNU-UET, Thủy Lợi, Yersin
Mạng Máy tính	Kỹ sư mạng, quản trị hệ thống	12-20	PTIT, HaUI, HCMUTE
Hệ thống Thông tin	Chuyên viên phân tích hệ thống	10-20	Thủy Lợi, NUCE, Hồng Bàng, IUH
Web & Đa phương tiện	Nhà thiết kế UI/UX, lập trình web	7-20	Yersin, Thành Đô, Văn Hiến
IoT	Kỹ sư IoT, lập trình nhúng	15-30	HCMUTE, Yersin, HUST

Có nhiều bạn trẻ quyết định chọn ngành công nghệ thông tin và có những tưởng tượng rất “cool ngầu” về hình ảnh nghề nghiệp của mình trong tương lai. Nhìn một cách thực tế, thông tin bên dưới đây là cụ thể những công việc mà một người IT làm: 
- Cài đặt máy trạm trong mạng và các thiết bị ngoại vi cần thiết (chẳng hạn như bộ định tuyến, máy in, máy photocopy…); và đảm bảo phần cứng máy tính như ổ cứng HDD, chuột, bàn phím… hoạt động bình thường.
- Kiểm tra, khắc phục sự cố: Có thể hiểu là sửa chữa hoặc thay thế linh kiện,...Thậm chí theo dõi, ghi chép nhật ký sửa chữa và bảo dưỡng thiết bị. 
- Cài đặt và lập cấu hình phiên bản thích hợp theo tiêu chuẩn kỹ thuật, đồng thời xây dựng và duy trì mạng cục bộ sao cho đạt hiệu quả làm việc tối ưu.
- Cung cấp thông tin mang tính định hướng, hướng dẫn cho người mới về phương thức hoạt động của phần mềm mới và thiết bị máy tính.
- Sắp xếp quá trình vận hành các thiết bị phần mềm, lên lịch nâng cấp và bảo trì hệ thống sao cho không ảnh hưởng đến tiến độ làm việc của nhân viên khác trong công ty.
- Bảo đảm tính bảo mật và riêng tư cho hệ thống mạng và máy tính; quản trị dữ liệu công ty chống lại sự xâm nhập bất hợp pháp từ bên ngoài. 
- Không chỉ có thế, làm IT bạn còn phải nắm rõ số lượng máy tính và thiết bị mạng và đề xuất mua khi cần thiết cho công việc. 

👉 Xem thêm: Ngành lập trình viên học trường nào tốt nhất?
👉 Xem thêm: Học Lập trình Web ra làm gì? Lương bao nhiêu?
👉 Xem thêm: Ngành lập trình máy tính là gì? Học có khó không?
👉 Xem thêm: Học ngành lập trình máy tính ra trường làm gì?
👉 Xem thêm: Lập trình viên là gì? Mức lương và công việc thế nào?

Làm IT cần đáp ứng các kỹ năng, bằng cấp gì? 

Đối với ngành nghề nào cũng vậy, kinh nghiệm là yếu tố bắt buộc phải có nếu bạn muốn ứng tuyển vào một vị trí bất kỳ với mức lương cao. Kinh nghiệm sẽ được xây đắp song hành với kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm. Tuy vậy, làm IT đòi hỏi một số kỹ năng nhất định ngay từ khi bạn là người mới vào nghề: 
- Kỹ năng giao tiếp tốt: Đây là kỹ năng không thể thiếu dù bạn ứng tuyển nhân viên IT hay bất cứ công việc gì. Giao tiếp tốt giúp bạn thuận lợi hơn trong việc kết nối với người khác, quá trình giải quyết các vấn đề công việc cũng thuận lợi nhanh chóng. Giao tiếp tốt còn giúp bạn tìm kiếm nhiều cơ hội thăng tiến và phát triển. 
- Có hiểu biết tương đối sâu rộng về hệ thống máy tính và mạng: Đây là chất liệu cốt lõi giúp bạn có thể làm công việc của người IT. 
- Kỹ năng nhận biết, chẩn đoán và giải quyết vấn đề: Không chỉ trong phạm trù chuyên môn, nói rộng ra còn là những vấn đề liên quan đến giao tiếp, làm việc nhóm, các mối quan hệ...
- Am hiểu về nguyên tắc bảo mật mạng và dữ liệu: Hệ thống mạng công nghệ thông tin chứa khối lượng khủng về dữ liệu, đối với bất kỳ doanh nghiệp hay tổ chức nào thì dữ liệu nội bộ tuyệt nhiên phải được bảo mật gắt gao. Nhiệm vụ của người làm IT chính là am hiểu các nguyên tắc bảo mật, thiết lập hệ thống chặt chẽ để bảo vệ tài liệu của nơi mình làm việc. 
- Làm IT có nhàn không? Câu trả lời là không. Khoa học công nghệ biến đổi không ngừng, bản thân mỗi người phải chủ động học hỏi và thực hiện công việc mỗi ngày. Khối lượng công việc sẽ tăng lên vô số kể nếu có bất kỳ sự cố nào xảy ra. Làm IT tức bạn phải biết chính xác những gì mình cần làm, sắp xếp tổ chức từng việc một cách hợp lý. 
- Kinh nghiệm: Điều mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần ở người lao động. Nhưng nếu bạn là người mới vào nghề thì có thể được cảm thông. Điều bạn cần tập trung chính là tranh thủ từng cơ hội có được để tích lũy kinh nghiệm, xây dựng các mối quan hệ. 
Về bằng cấp: Hiện nay đây không là yếu tố quan trọng để nhà tuyển dụng đưa ra quyết định chọn bạn hay không. Thay vào đó, họ đánh giá bạn thông qua thái độ, cách trình bày về kinh nghiệm, các yếu tố về bản thân. Tất nhiên, những bằng cấp chứng chỉ của người làm IT sẽ thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin, các ngành nghề liên quan. 

Thu nhập và triển vọng nghề nghiệp

Khoa học công nghệ thông tin phát triển từng ngày từng giờ. Do đó không hề có một dấu hiệu nào cho thấy lĩnh vực IT sẽ dừng tăng trưởng trong đời sống hiện đại. Công nghệ thông tin góp mặt trong hầu hết lĩnh vực trong đời sống kinh tế – xã hội. Mỗi ngày đều có những cải tiến mới trong lĩnh vực IT đòi hỏi nhân viên IT có trình độ chuyên môn cao và không ngừng học hỏi để nâng cao tay nghề. Mọi người đều có tiềm năng phát triển trong ngành IT và kiếm được nhiều tiền hơn cùng với sự phát triển chung của ngành.
Sinh viên mới tốt nghiệp có bằng cử nhân công nghệ thông tin, tin học ứng dụng hoặc bằng cấp liên quan sẽ rất dễ tìm kiếm việc làm với mức lương trung bình; và trong thời gian ngắn có thể nâng cao mức lương ấy lên cao hơn. Nhiều người làm IT, cụ thể là vị trí lập trình viên đã đi làm thêm và sớm có thu nhập cao ngay khi tốt nghiệp ra trường, đi làm chính thức trong các doanh nghiệp. Ở Việt Nam, lương lập trình viên dao động từ 10 - 25 triệu/tháng tùy theo vị trí, trong khi đó vị trí quản lý từ 30 - 70 triệu đồng/tháng và có xu hướng tiếp tục tăng trong tương lai.
Cùng với những công việc cụ thể của nhân viên IT, các bạn có thể tham khảo cụ thể hơn về các vị trí công việc trong ngành IT để dễ dàng phân biệt cũng như hiểu rõ hơn về ngành này nhé.