Amino axit hóa 12: Sơ đồ tư duy, lý thuyết và bài tập
Amino axit là một trong những phần kiến thức trọng tâm trong chương trình Hóa 12 và thường xuyên xuất hiện trong đề thi THPT Quốc Gia. Mặc dù không quá khó, nhưng để nắm vững kiến thức trong chương này, cần chú ý ôn tập kỹ càng các kiến thức cơ bản. Bài viết dưới đây cung cấp lý thuyết và sơ đồ tư duy về Amino axit hóa 12 cho các bạn học sinh tham khảo.
Amino axit hóa 12
Amino axit là gì?
1. Khái niệm
Amino axit là hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH2) và nhóm cacboxyl ( COOH).
Công thức chung: (H2N)x – R – (COOH)y
2. Danh pháp
a) Tên thay thế: axit + vị trí nhóm NH2 + amino + tên axit cacboxylic tương ứng.
Ví dụ: H2N–CH2–COOH: axit aminoetanoic
HOOC–[CH2]2–CH(NH2)–COOH: axit 2-aminopentanđioic
b) Tên bán hệ thống: axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (α, β, γ, δ, ε, ω) của nhóm NH2 + amino + tên thông thường của axit cacboxylic tương ứng.
Ví dụ: CH3–CH(NH2)–COOH : axit α-aminopropionic
H2N – [CH2]5–COOH: axit ε-aminocaproic
H2N – [CH2]6–COOH: axit ω-aminoenantoic
c) Tên thông thường: các amino axit thiên nhiên (α-amino axit) đều có tên thường.
Ví dụ: H2N –CH2–COOH có tên thường là glyxin (Gly) hay glicocol
👉 Xem thêm: Đề thi thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất
👉 Xem thêm: Bộ 30 đề thi thử thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất
👉 Xem thêm: Cấu trúc đề thi thpt quốc gia 2024 môn hóa chính xác
👉 Xem thêm: Tài liệu ôn thi thpt quốc gia 2024 môn hóa mới nhất
Lý thuyết amino axit hóa 12
1. Tính chất vật lý
Amino axit: dạng tinh thể không màu, vị hơi ngọt, có nhiệt độ nóng chảy cao (khoảng 220 3000C), dễ tan trong nước.
Thí dụ: Glyxin nóng chảy ở 232 2360C, có độ tan 25,5g/100g nước ở 250C.
- Axit amin có cấu tạo ion lưỡng cực, nghĩa là chúng có cả nhóm chức axit (-COOH) và nhóm chức amin (-NH2). Các ion lưỡng cực này tương tác với nhau thông qua liên kết hydro, tạo thành mạng tinh thể.
- Vị ngọt của axit amin là do nhóm chức amin. Nhóm chức amin này có thể tương tác với các thụ thể vị giác trên lưỡi, tạo ra cảm giác ngọt.
- Axit amin dễ tan trong nước do có cấu tạo ion lưỡng cực. Các ion lưỡng cực này có thể tương tác với các phân tử nước thông qua liên kết hydro, tạo thành dung dịch.
- Axit amin có nhiệt độ nóng chảy cao do liên kết hydro giữa các ion lưỡng cực. Liên kết hydro này là một liên kết tương đối mạnh, đòi hỏi nhiều năng lượng để phá vỡ.
2. Tính chất hóa học
Amino axit là hợp chất có tính lưỡng tính: tính bazơ có nhóm –NH2; tính axit do có nhóm –COOH; ngoài ra có phản ứng este hóa ở nhóm –COOH và phản ứng trùng ngưng giữa nhóm –NH2 và nhóm – COOH tạo peptit.
2.1. Tính axit: (do nhóm COOH)
- Tác dụng với bazơ:
Phương trình tổng quát:
R(NH2)x(COOH)y + yNaOH → R(NH2)x(COONa)y + yH2O
R(NH2)x(COOH)y + yOH- → R(NH2)x(COO-)y + yH2O
Ta có:
- Phản ứng este hóa:
Phương trình tổng quát:
R-CH(NH2)-COOH + R'OH ⇌ R-CH(NH2)-COOR' + H2O
Đăng ký nhận học bổng ngay
2.2. Tính Bazơ (do nhóm NH2):
Tác dụng với axit vô cơ mạnh:
H2N-R-COOH + HCl → ClH3N-R-COOH
2.3. Phản ứng trùng ngưng
- Phản ứng trùng ngưng: là quá trình kết hợp các monome (phân tử nhỏ) để tạo polime đồng thời có sản phẩm ngưng tụ H2O.
- Đối với amino axit: có sự tương tác của nhóm -COOH và nhóm -NH2 tạo liên kết peptit (hoặc liên kết amit).
- Phương trình tổng quát: nNH2-CH2-COOH → (- NH-CH2-CO-)n + nH2O (H+)
Ví dụ:
H2N-CH2-COOH + H2N-CH2-COOH
H2N-CH2-CO-NH-CH2-COOH + H2O
3. Điều chế Amino axit
- Amino axit được điều chế bằng cách cho thủy phân protein
- Phương trình tổng quát: (-NH-CH2-CO-)n + nH2O → nNH2-CH2-COOH
4. Ứng dụng
- Các amino axit thiên nhiên (hầu hết là alpha - amino axit) là những hợp chất cơ sở để kiến tạo nên các loại protein của cơ thể sống.
- Một số amino axit được dùng phổ biến trong đời sống như muối mononatri của axit glutamic dùng làm gia vị thức ăn (gọi là mì chính hay bột ngọt), axit glutamic là thuốc hỗ trợ thần kinh, methionin là thuốc bổ gan.
- Các axit 6-aminohexanoic và 7-aminoheptanoic là nguyên liệu để sản xuất tơ nilon như nilon-6, nilon-7,...
Sơ đồ tư duy amino axit hóa 12
Sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp được đánh giá là hiệu quả nhất giúp các bạn học sinh học tập tốt. Vì vậy, các bạn học sinh nên học cách vẽ và sử dụng sơ đồ tư duy thường xuyên để hệ thống hóa kiến thức một cách logic. Không chỉ vậy, phương pháp này còn giúp tăng khả năng sáng tạo và tư duy, đặc biệt là tiết kiệm rất nhiều thời gian ôn bài.
Các bạn học sinh có thể tham khảo sơ đồ tư duy dưới đây để tự hệ thống hóa kiến thức đã học về Amino axit nhé!
Sơ đồ tư duy Amino axit
Kinh nghiệm học amino axit hóa 12
Trước hết, các bạn học sinh cần nắm chắc lý thuyết về lipit bao gồm định nghĩa, tính chất vật lý, hóa học, cách điều chế Amino axit và ứng dụng của nó trong đời sống để có thể dễ dàng áp dụng vào giải bài tập. Để ghi nhớ kiến thức nhanh chóng, hiệu quả các bạn học sinh có thể tự xây dựng cho mình sơ đồ tư duy cá nhân cho mỗi bài học.
Lý thuyết hóa học nói chung và Amino axit nói riêng rất gần thực tế, bạn cần quan sát các thí nghiệm, các hiện tượng phản ứng của Amino axit trong tự nhiên, trong cuộc sống để tích lũy thêm kiến thức và ghi nhớ lâu hơn.
Việc giải bài tập thường xuyên cũng là cách hiệu quả để củng cố kiến thức và nâng cao điểm số. Các bạn học sinh nên làm nhiều dạng bài tập khác nhau, bao gồm cả bài tập trắc nghiệm và bài tập tự luận có mức độ từ dễ đến khó. Khi luyện tập, học sinh cần chú ý phân tích kỹ đề bài, xác định phương pháp giải phù hợp và kiểm tra lại kết quả.
Để ôn tập hiệu quả các bạn học sinh nên chú ý chọn những nguồn tài liệu tham khảo uy tín, bám sát đề thi THPT Quốc Gia. Có rất nhiều nguồn tài liệu uy tín các bạn có thể tham khảo để luyện giải bài tập như sách giáo khoa, sách bài tập và các loại sách tham khảo được xuất bản bởi Bộ giáo dục và đào tạo, Đại học Quốc Gia Hà Nội,…
Bài tập Amino Axit hóa 12
👉 Xem thêm: 100 bài tập aminoaxit mới nhất
Kinh nghiệm học Amino axit
Hy vọng với những kinh nghiệm và kiến thức mà chúng mình đã chia sẻ ở bài viết trên đây sẽ giúp các bạn có quá trình học tập và ôn luyện hiệu quả. BTEC FPT chúc bạn thành công trên con đường học tập!
Copy link
Đã sao chép
Tin tức mới nhất
Nhập học liền tay
