Phân tích tác phẩm vợ nhặt Kim Lân

Trong hoàn cảnh khắc nghiệt của nạn đói năm 1945, tình yêu có còn giữ được ý nghĩa? Câu chuyện tình yêu bất ngờ giữa anh Tràng và người đàn bà đói khát trong tác phẩm "Vợ nhặt" của Kim Lân đã cho chúng ta câu trả lời đầy xúc động. Bài viết này BTEC FPT sẽ cùng phân tích tác phẩm này nhé!

Giới thiệu về tác phẩm vợ nhặt Kim Lân

Tác giả

Đôi chút về tác giả Kim Lân(1920-2007) tên thật là Nguyễn Văn Tài, ông sinh ra trong một gia đình có điều kiện khó khăn tại Phù Lưu, Từ Sơn, Bắc Ninh. 

Năm 1944 ông tích cực tham gia vào các phong trào cách mạng và gia nhập Hội văn hóa cứu quốc. Sau Cách Mạng tháng Tám, ông tiếp tục viết văn, làm báo, đóng kịch hay đóng phim để phục vụ kháng chiến và cách mạng.

Bút danh Kim Lân được lấy từ tên của nhân vật Đổng Kim Lân do ông đóng trong Tuồng Sơn Hậu.

Ông bắt đầu viết truyện ngắn vào năm 1941. Là một cây bút về truyện ngắn vững vàng, chuyên viết về cuộc sống và con người ở nông thôn, bằng tình cảm, tâm hồn của một người vốn trưởng thành từ đồng ruộng.

Trước Cách mạng Tháng Tám, các tác phẩm của ông chủ yếu xoay quanh nếp sống sinh hoạt, trò chơi dân gian tao nhã vô cùng phong phú và sinh động ở thôn quê như đánh vật, chọi gà, thả chim,..

Sau Cách mạng Tháng Tám, Kim Lân ghi được dấu ấn lớn và được nhiều người biết đến, thành công vượt trội với thể loại thể truyện ngắn viết về làng quê Việt với những tình cảm, tâm hồn của người nông dân.

Kim Lân là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam thế kỉ XX, chuyên viết truyện ngắn về làng quê Việt Nam, về những sinh hoạt văn hóa phong phú ở thôn quê.

Ông là người có phong cách viết văn theo chủ nghĩa hiện thực nhờ vào sự am hiểu về phong tục và đời sống làng quê Bắc Bộ với văn phong giản dị, mộc mạc nhưng dễ hiểu, sống động và hấp dẫn.

- Ngôn ngữ văn của Kim Lân mang đậm màu sắc làng quê Việt Nam, gần gũi với những giao tiếp thường ngày.

Tác phẩm 

Hoàn cảnh sáng tác: ngay sau khi cách mạng tháng 8 thành công rực rỡ thì tác phẩm “vợ nhặt” đã được viết nhưng vẫn còn dang dở và bị mất đi bản thảo. Ngay sau khi hòa bình lặp lại năm 1954, nhà văn Kim Lân đã dựa vào một phần truyện cũ để viết truyện ngắn này. 

Truyện thuộc tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” được in trong tập “Con chó xấu xí”

Nội dung chính: Vợ nhặt là một tác phẩm văn học viết về thời kỳ xảy ra nạn đói năm 1945. Truyện đã khắc họa tình cảnh thê thảm của người nông dân Việt Nam trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu đồng bào ta. 

=> Chỉ với 2 từ nhan đề “Vợ nhặt” chúng ta cũng có thể bao quát được hết tình huống truyện. Một bản án thật là đanh thép của nhà văn Kim Lân đối với một chế độ thực dân tàn ác đã đẩy tình cảnh của người dân khốn khó còn người thì chết nhiều vô kể. Không chỉ vậy nhà văn còn bộc lộ ra sự đồng cảm xót xa cho số phận của những người nông dân trong nạn đói 1945. 

Giới thiệu về tác phẩm vợ nhặt kim lân

Dàn ý phân tích tác phẩm vợ nhặt Kim Lân

Đây là một truyện ngắn hay và vô cùng ý nghĩa đã khắc họa lên tình cảm đất nước ta năm 1945 thời kỳ nạn đói hoành hành và sự độc ác của chế độ thực dân. Bây giờ chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu truyện ngắn này nhé 

Mở bài 

- Giới thiệu về nhà văn Kim Lân: tên thật, quê quán, quá khứ của ông và những nội dung mà ông viết 

- Giới thiệu về tác phẩm “Vợ nhặt” được viết vào thời gian nào? Xuất bản và in ấn trong tập nào? Nội dung truyện là gì? 

Thân bài 

Giải thích ý nghĩa tên tác phẩm “Vợ nhặt” 

 - “Vợ” là hình ảnh biểu tượng cho tổ ấm, sự hạnh phúc của một gia đình. Mang một ý nghĩa lớn lao và cao cả. 

- “Nhặt” là một hành động bình thường và rúng 

- “Vợ nhặt” có nghĩa là nhặt được vợ, đã thể hiện giá trị hiện thực của truyện đó chính là sự rẻ bèo của thân phật con người, có thể “nhặt” ở bất kì đâu và tình cảnh thật thê thảm trong nạn đói 1945. 

Bối cảnh 

- Truyện diễn ra vào đúng nạn đói năm 1945 với mở đầu là nhân vật Tràng. Nhà văn đã khắc họa lên 1 nhân vật vô cùng là xấu xí, ngờ nghệch và đặc biệt là nghèo khổ và nếu đây là hoàn cảnh bình thường thì sẽ khó có thể lấy được vợ. 

Phân tích nhân vật Tràng 

- Hoàn cảnh gia đình: nghèo khổ, sống cùng mẹ già, là dân ngụ cư, chủ yếu kiếm sống bằng nghề kéo xe bò thuê. 

- Ngoại hình: thô kệch, xấu xí, hai mắt nhỏ tí, quai hàm bạch ra, ngờ nghệch và vô cùng vụng về 

- Tràng là người tốt bụng, phóng khoáng, nhân hậu:

+ Thấy người đàn bà đói, Tràng cho ăn.

+ Thấy thị quyết theo mình thì vui vẻ chấp nhận.

=> Tràng lấy vợ trước hết vì lòng thương đối với một con người đói khát hơn mình.

- Tràng là người khao khát hạnh phúc gia đình, sống có trách nhiệm:

+ Khi đã có vợ, Tràng đã ý thức chăm sóc gia đình hơn: mua cho thị cái thúng con, ra hàng cơm đánh một bữa no nê, mua 2 hào dầu thắp phòng cho sáng sủa.

+ Trân trọng, nâng niu hạnh phúc mà mình có được, quên hết những cảnh sống ê chề, tăm tối hằng ngày, quên cả đói khát ghê gớm đang đe doạ, quên cả những tháng ngày trước mặt.

• Xăm xăm bước vào dọn dẹp, thanh minh về sự bừa bộn vì thiếu bàn tay của đàn bà. -> Hành động ngượng nghịu nhưng chân thật, mộc mạc.
• Khi bà cụ Tứ chưa về, Tràng có cảm giác “sờ sợ” vì lo rằng người vợ sẽ bỏ đi vì gia cảnh quá khó khăn, sợ hạnh phúc sẽ tuột khỏi tay.
• Sốt ruột chờ mong bà cụ Tứ về để thưa chuyện. => Biểu hiện của đứa con biết lễ nghĩa ngay cả trong hoàn cảnh nghèo đói.
• Thưa chuyện với bà cụ Tứ một cách trịnh trọng, biện minh lí do lấy vợ là “phải duyên”, căng thẳng mong mẹ vun đắp.
• Khi bà cụ Tứ tỏ ý mừng lòng Tràng thở phào, ngực nhẹ hẳn đi.

+ Sau khi có vợ, Tràng trở thành một người sống có trách nhiệm:

• Tràng thấy mình đổi khác “trong người êm ái, lửng lơ như người từ giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ như không phải”.
• Tràng thấy thương yêu và gắn bó với căn nhà; “Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như tổ ấm che mưa che nắng… Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, thấy hắn có bổn phận phải lo cho vợ con sau này…”
• Tràng muốn dự phần tu sửa căn nhà. “Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà”.

=> Tràng là một người có tâm hồn thuần hậu, hiền lành, chất phác, tâm hồn lạc quan, yêu đời, tấm lòng nhân hậu, luôn khát khao về một cuộc sống hạnh phúc ngay cả trong hoàn cảnh nghèo khó.

Phân tích nhân vật Thị

- Lai lịch: không tên tuổi, quê quán hay họ hàng, từ đầu đến cuối tác phẩm chỉ được gọi bằng “thị” -> Thị là nạn nhân của nạn đói, phải rời khỏi quê hương, gia đình, sống trong cảnh rẻ rúng.

- Ngoại hình không mấy dễ nhìn: “khuôn mặt lưỡi cày xám xịt”, “áo quần rách như tổ đỉa”, “cái nón cà tàng che nửa khuôn mặt”, “cái ngực gầy tẹp lép nhô lên”

- Tính cách, phẩm chất:

+ Trước khi làm vợ Tràng:

• ăn nói “chao chát”, “chỏng lỏn”, cong cớn, sưng sỉa, vô duyên
• “ăn thật nhá…”, “sà xuống ăn một chặp bốn bát bánh đúc”, “ăn xong cầm dọc đũa quệt ngang miệng “Hà! Ngon!”

-> Cái đói khổ không chỉ làm biến dạng ngoại hình mà cả nhân cách con người.

+ Sau khi làm vợ Tràng:

• Ý tứ, nết na, hiền thục, đảm đang: thị đi sau Tràng ba bốn bước, cái nón rách che nghiêng, “rón rén, e thẹn” , ngượng nghịu,“chân nọ bước díu cả vào chân kia”, sáng hôm sau dậy sớm, quét tước, dọn dẹp cho căn nhà khang trang, sạch sẽ.
• Có khát vọng sống mãnh liệt, có niềm tin vào tương lai: thị tỏ ra am hiểu về thời sự khi kể cho mẹ và chồng về câu chuyện ở Bắc Giang người ta đi phá kho thóc của Nhật.

Vẻ đẹp tình người qua nhân vật bà cụ Tứ

- Hoàn cảnh: một người mẹ nghèo khổ, chịu nhiều thiệt thòi, sống cùng con trai.

- Ngoại hình:

+ “dáng người lọng khọng”, chậm chạp, run rẩy

+ “vừa đi vừa húng hắng ho vừa lẩm bẩm tính toán”.

=> Dáng vẻ của người mẹ nông dân nghèo khó với những nét cơ cực, lam lũ vì sương gió cuộc đời.

Kết bài 

- Giá trị về nội dung 

- Giá trị hiện thực 

- Giá trị nhân đạo 

Nêu cảm nhận về tác phẩm đan xen lẫn cảm xúc của bản thân và đúc kết vào hiện thực cuộc sống. 

Dàn ý phân tích tác phẩm vợ nhặt kim lân

Tổng hợp các bài phân tích tác phẩm vợ nhặt Kim Lân

Dưới đây là một số bài văn mẫu để các bạn thí sinh có thể tham khảo trong quá trình ôn luyện tác phẩm này: 

Bài phân tích số 1 về tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân 

Bài phân tích số 2 về tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân 

Bài phân tích số 3 về tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân 

Tác phẩm "Vợ nhặt" của Kim Lân không chỉ đơn thuần là một câu chuyện tình yêu, mà còn là một bức tranh sinh động về cuộc sống của người dân Việt Nam trong nạn đói năm 1945. Qua hình tượng nhân vật Tràng và người đàn bà đói khát, tác giả đã khéo léo khắc họa vẻ đẹp tâm hồn của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt, đồng thời lên án những bất công của xã hội. BTEC FPT đã gửi tới bạn phân tích cực kì cụ thể về tác phẩm này của Kim Lân mong bạn ôn luyện tốt để chuẩn bị cho kì thi sắp tới.