Phân tích tác phẩm tiếng hát con tàu Chế Lan Viên
"Tiếng hát con tàu" của nhà thơ Chế Lan Viên là một trong những áng thơ tiêu biểu của nhà thơ, xuất hiện trong giai đoạn ông say mê khám phá vẻ đẹp của cuộc sống và con người. Bài thơ không chỉ là một bức tranh sinh động về cuộc sống lao động mà còn là tiếng nói của khát vọng, của niềm tin vào tương lai tươi sáng. Trong bài viết này, BTEC FPT sẽ cùng các thí sinh đi sâu phân tích hình ảnh con tàu, ý nghĩa biểu tượng của nó và những cảm xúc mà bài thơ gợi lên trong lòng người đọc.
Giới thiệu về tác phẩm tiếng hát con tàu
Tác giả
- Chế Lan Viên (1920 - 1989) tên khai sinh là Phan Ngọc Hoan.
- Quê hương: huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị nhưng ông lớn lên ở Bình Định.
- Trước Cách mạng tháng 8 năm 1945, ông nổi tiếng trong phong trào Thơ mới qua tập Điêu tàn.
- Chế Lan Viên là một trong những tên tuổi hàng đầu của nền văn học Việt Nam thế kỉ XX.
- Năm 1966, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Một số tác phẩm tiêu biểu như: Điêu tàn, Gửi các anh, Hoa ngày thường - Chim báo bão, Đối thoại mới, Hoa trên đá I, II…
Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời:
- Sự kiện năm 1958 - 1960: cuộc vận động nhân dân miền xuôi, chủ yếu là thanh niên lên tham gia xây dựng Tây Bắc.
- Do sức khỏe yếu nên không thể đi tới những vùng xa xôi của tổ quốc, ông đã thể hiện khát vọng lên đường bằng những vần thơ.
Ý nghĩa nhan đề
- Tiếng hát: gợi ra lời giục giã, mời gọi lên đường
- Con tàu: biểu tượng của khát vọng được đến với những miền xa xôi của Tổ quốc, nhưng còn là biểu tượng của khát vọng đến với ngọn nguồn của ước mơ và nghệ thuật.
Giới thiệu về tác phẩm tiếng hát con tàu
Dàn ý phân tích tác phẩm tiếng hát con tàu
Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Chế Lan Viên là một nhà thơ mang một tâm hồn lãng mạn và tiêu biểu cho phong trào thơ mới
- Bài thơ “Tiếng hát con tàu” tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật Chế Lan Viên, thể hiện khát vọng lên đường, gắn bó với cuộc sống sôi động bằng tình yêu Tổ quốc và nhân dân, để lao động, khám phá và sáng tạo.
Thân bài
- Khái quát chung về tác phẩm
- Ý nghĩa nhan đề: là khúc ca về tình yêu và lòng biết ơn sâu sắc với nhân dân, đất nước của một tâm hồn thơ đã tái sinh trong cách mạng và kháng chiến.
+ Con tàu: thời điểm sáng tác bài thơ chưa có tuyến đường sắt lên Tây Bắc, hình ảnh con tàu ở đây ý nghĩa biểu tượng cho khát vọng lên đường, khát vọng về với nhân dân, hòa nhập vào cuộc sống lớn của đất nước.
+ Tây Bắc: nghĩa đen chỉ mảnh đất miền tây Bắc Bộ của nước ta. Nghĩa biểu tượng: chỉ cuộc sống rộng lớn và những miền đất xa xôi còn nhiều khó khăn của Tổ quốc.
- Ý nghĩa của lời đề từ
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ: câu hỏi tu từ "Tây Bắc ư? Có gì riêng Tây Bắc…"
là lời lòng tự hỏi lòng, chứa đựng nỗi băn khoăn, trăn trở rất thực trong tâm trạng nhà thơ nói riêng và tầng lớp văn nghệ sĩ nói chung ở thời điểm lịch sử đó.
=> Đó là một cuộc hóa thân kì diệu trong tâm hồn của thi sĩ, nói lên được sự gắn bó máu thịt giữa thi nhân đất nước và cuộc đời.
- Hai khổ thơ đầu là lời giục giã với những câu hỏi ngày càng thôi thúc.
- Hình ảnh con tàu: Là biểu tượng cho khát vọng vượt qua giới hạn, khám phá những vùng đất mới, tượng trưng cho sự tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
- Tây Bắc: Không chỉ là một địa danh mà còn là biểu tượng của cội nguồn, của những giá trị tinh thần cao đẹp, là nơi nuôi dưỡng tâm hồn nhà thơ.
- Lời giục giã: Nhà thơ dùng hình ảnh con tàu và địa danh Tây Bắc để thể hiện khát khao được trở về với cội nguồn, với nhân dân, để cống hiến cho đất nước.
- Chín khổ thơ tiếp theo là một mạch ngầm của niềm hạnh phúc và khao khát về với nhân dân, gợi lại những kỉ niệm sâu nặng nghĩa tình trong những năm kháng chiến.
- Kỉ niệm về Tây Bắc: Nhà thơ hồi tưởng lại những kỉ niệm đẹp về con người, cảnh vật Tây Bắc, thể hiện tình yêu sâu sắc với quê hương, đất nước.
- Tình cảm với nhân dân: Tình cảm của nhà thơ đối với nhân dân Tây Bắc được thể hiện qua những hình ảnh cụ thể, sinh động, chân thành.
- Ý nghĩa của tình yêu: Tình yêu đối với quê hương, đất nước đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo bất tận cho nhà thơ.
- Bốn khổ thơ cuối là khúc hát lên đường sôi nổi, tin tưởng và say mê.
Tiếng gọi của đất nước, của nhân dân, của đời sống đã thành sự thồi thúc mãnh liệt, thành lời giục giã của chính lòng mình, thành nỗi khát khao nóng bỏng.
- Những lời tự cổ vũ, động viên và khẳng định quyết tâm lên đường.
- Nhà thơ mượn hình ảnh tượng trưng trong ca dao xưa để biểu đạt vẻ đẹp cao quý của tâm hồn.
- Bài học triết lí nhân sinh và quan điểm nghệ thuật được tác giả đặt ra trong những khổ thơ cuối:
+ Hiện thực cuộc sống là mạch nguồn vô tận của cảm hứng sáng tác.
+ Văn chương không thể tách rời hiện thực.
+ Hiện thực là cơ sở phát sinh cảm hứng trữ tình cách mạng…
Kết bài
- Nêu cảm nghĩ của bản thân về bài thơ
- Mở rộng các vấn đề bằng những cảm xúc và liên tưởng cá nhân
Giá trị nội dung
- Bài thơ thể hiện khát vọng, niềm hân hoan trong tâm hồn nhà thơ khi trở về với nhân dân, đất nước, cũng là tìm thấy nguồn nuôi dưỡng cảm hứng sáng tạo nghệ thuật cho hồn thơ.
Giá trị nghệ thuật
- Nghệ thuật so sánh, điệp từ, điệp ngữ -> nhấn mạnh vai trò của nhân dân trong kháng chiến.
- Thơ giàu chất suy tưởng triết lý.
Dàn ý phân tích tác phẩm tiếng hát con tàu
Tổng hợp các bài phân tích tác phẩm tiếng hát con tàu
Bài mẫu số 1 về tác phẩm “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên
Bài mẫu số 2 về tác phẩm “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên
Bài mẫu số 3 về tác phẩm “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên
Copy link
Đã sao chép
Tin tức mới nhất
Nhập học liền tay
