Tổng hợp công thức lý 12 chi tiết, đầy đủ

Chỉ không lâu nữa thì các sĩ tử lớp 12 sẽ ôn tập để củng cố nắm bắt các công thức vật lý vô cùng quan trọng.  Bài viết này BTEC FPT sẽ tổng hợp đầy đủ các công thức vật lý lớp 12 từ cơ học, nhiệt học, dao động, sóng, quang học, hiện tượng sóng ánh sáng, hạt nhân đến các mạch điện xoay chiều.

Tổng hợp công thức lý 12

Chương 1: Dao Động cơ 

1. Dao động điều hòa:

• Phương trình dao động: x = Acos(ωt + φ)
• Các đại lượng đặc trưng:
  • Tần số: f = ω/2π (Hz)
  • Chu kì: T = 2π/ω (s)
  • Tốc độ cực đại: vmax = ωA
  • Gia tốc cực đại: amax = ω²A
• Công thức liên hệ giữa li độ, vận tốc, gia tốc:
  • v² = ω²(A² - x²)
  • a = -ω²x

2. Con lắc lò xo:

• Tần số góc: ω = √(k/m)
• Chu kì: T = 2π√(m/k)

3. Con lắc đơn:

• Chu kì: T = 2π√(l/g)
• Năng lượng:
  • Cơ năng: W = mgl(1 - cosα)
  • Động năng: Wđ = 1/2mv²
  • Thế năng: Wt = mgh

4. Dao động tắt dần:

• Biên độ giảm dần theo thời gian: A = A₀e^(-βt)
• Lực ma sát: Fms = -bv
• Hệ số lực cản: b

5. Dao động cưỡng bức:

• Tần số góc của dao động cưỡng bức: ω = ω ngoại lực
• Biên độ của dao động cưỡng bức: phụ thuộc vào biên độ và tần số của lực cưỡng bức, cũng như hệ số lực cản của môi trường.

Tổng hợp công thức lý 12

Chương 2: Sóng cơ và sóng âm

1. Sóng cơ

• Khái niệm: Sóng cơ là sự lan truyền dao động cơ học trong một môi trường vật chất.
• Các loại sóng: Sóng ngang và sóng dọc.
• Các đại lượng đặc trưng:
  • Tần số (f): Số dao động toàn phần thực hiện được trong 1 giây. Đơn vị: Hz.
  • Chu kì (T): Thời gian thực hiện một dao động toàn phần. T = 1/f (s).
  • Tốc độ truyền sóng (v): Tốc độ lan truyền dao động trong môi trường. Đơn vị: m/s.
  • Bước sóng (λ): Khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên phương truyền sóng mà dao động cùng pha. λ = vT = v/f (m).
• Phương trình sóng: u = Acos(ωt - φ)
  • u: li độ tại một điểm bất kì và tại thời điểm t.
  • A: biên độ sóng.
  • ω: tần số góc.
  • φ: pha ban đầu.

2. Giao thoa sóng

• Điều kiện để có giao thoa sóng: Hai nguồn sóng phải kết hợp (cùng tần số, cùng pha hoặc hiệu số pha không đổi theo thời gian).
• Vị trí các cực đại giao thoa: d₂ - d₁ = kλ (k ∈ Z)
• Vị trí các cực tiểu giao thoa: d₂ - d₁ = (k + 1/2)λ (k ∈ Z)
• Cường độ âm tại một điểm: I ~ A²

3. Sóng dừng

• Điều kiện để có sóng dừng: Hai sóng truyền ngược chiều nhau có cùng tần số, cùng biên độ và truyền trên cùng một phương.
• Bụng sóng: Những điểm dao động với biên độ cực đại.
• Nút sóng: Những điểm luôn đứng yên.
• Khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp: λ/2.
• Tần số sóng dừng: fn = nf1/2 (n = 1, 2, 3, ...)

4. Sóng âm

Đặc trưng của âm:

• Độ cao: Liên quan đến tần số.
• Âm sắc: Liên quan đến dạng đồ thị dao động âm.
• Độ to: Liên quan đến cường độ âm.

Chương 3: Dòng điện xoay chiều

1. Các đại lượng đặc trưng:

• Cường độ dòng điện:
  • i = I₀cos(ωt + φ)
  • I₀: Cường độ dòng điện cực đại
  • ω: Tần số góc
  • φ: Pha ban đầu
• Điện áp:
  • u = U₀cos(ωt + φ)
  • U₀: Điện áp cực đại
• Giá trị hiệu dụng:
  • I = I₀/√2
  • U = U₀/√2

2. Mạch điện xoay chiều chỉ chứa một phần tử:

• Mạch chỉ chứa R:
  • u cùng pha với i
  • Z = R
  • P = UI = I²R
• Mạch chỉ chứa L:
  • u sớm pha π/2 so với i
  • ZL = ωL
• Mạch chỉ chứa C:
  • u trễ pha π/2 so với i
  • ZC = 1/ωC

3. Mạch RLC nối tiếp:

• Tổng trở: Z = √(R² + (ZL - ZC)²)
• Độ lệch pha: tanφ = (ZL - ZC)/R
• Công suất tiêu thụ: P = UIcosφ
• Hệ số công suất: cosφ = R/Z
• Cộng hưởng điện: ZL = ZC → U_L = U_C

4. Máy biến áp:

• Nguyên lý hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.
• Công thức: U₁/U₂ = N₁/N₂ ≈ I₂/I₁

Chương 4: Dao động và sóng điện từ

1. Mạch dao động LC:

• Tần số góc: ω = 1/√(LC)
• Chu kì dao động: T = 2π√(LC)
• Năng lượng điện từ:
  • W = 1/2CU² = 1/2LI²
  • Wđ = 1/2LI²
  • Wt = 1/2CU²

2. Sóng điện từ:

• Tốc độ truyền sóng điện từ trong chân không: c = 3.10^8 m/s
• Mối liên hệ giữa tần số, bước sóng và tốc độ: c = λf
• Phương trình sóng điện từ:
  • Điện trường: E = E₀cos(ωt - kx)
  • Từ trường: B = B₀cos(ωt - kx)
  • E₀ và B₀: Biên độ của điện trường và từ trường
  • k: Số sóng
• Năng lượng sóng điện từ: Năng lượng tập trung ở điện trường và từ trường.

3. Thuyết lượng tử ánh sáng:

• Năng lượng của một photon: ε = hf = hc/λ
  • h: hằng số Planck
  • f: tần số ánh sáng
  • λ: bước sóng ánh sáng
• Hiệu ứng quang điện:
  • ε = A + 1/2mv²max
  • A: công thoát electron
  • m: khối lượng electron
  • v_max: vận tốc ban đầu cực đại của electron quang điện

Chương 5: Sóng Ánh Sáng

1. Tán sắc ánh sáng:

• Khái niệm: Ánh sáng trắng khi đi qua một môi trường trong suốt thì bị phân tích thành các ánh sáng đơn sắc khác nhau.
• Công thức: Không có công thức cụ thể cho hiện tượng tán sắc, nhưng cần hiểu rõ về sự phụ thuộc của chiết suất vào tần số ánh sáng.

2. Giao thoa ánh sáng:

• Vị trí các vân sáng: x_s = kλD/a
• Vị trí các vân tối: x_t = (k + 1/2)λD/a
• Khoảng vân: i = λD/a
• Trong đó:
  • λ: Bước sóng ánh sáng
  • D: Khoảng cách từ hai khe đến màn
  • a: Khoảng cách giữa hai khe
  • k: Bậc giao thoa

3. Nhiễu xạ ánh sáng:

• Hiện tượng nhiễu xạ: Ánh sáng khi gặp vật cản có kích thước cỡ bước sóng sẽ bị lệch khỏi phương truyền ban đầu.
• Công thức: Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể của nhiễu xạ (như khe Young, đĩa tròn,...) mà có những công thức khác nhau.

Các dạng bài tập vật lý 12

Các dạng bài tập lý 12

Để có thể hoàn thành tốt bài thi vật lý 12 các bạn cần hiểu và nắm rõ được những dạng bài trong các chương và ôn luyện cụ thể vào những phần mình chưa nắm rõ để có một kết quả cao. Và BTEC FPT sẽ hệ thống hóa những dạng bài chính để các bạn học sinh có thể luyện tập. 

Chương 1: Dao động cơ

• Bài tập về con lắc lò xo: Tính tần số góc, chu kì, tần số, năng lượng, viết phương trình dao động, tìm thời gian vật đi từ vị trí này đến vị trí khác.
• Bài tập về con lắc đơn: Tính chu kì, tần số, năng lượng, tìm chiều dài dây treo, góc lệch cực đại.
• Bài tập về dao động tắt dần: Tính hệ số lực cản, thời gian giảm một nửa biên độ.
• Bài tập về dao động cưỡng bức: Tính tần số góc của dao động cưỡng bức, biên độ của dao động cưỡng bức.
• Bài tập về tổng hợp dao động: Tìm phương trình dao động tổng hợp của hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số.

Chương 2: Sóng cơ và sóng âm

• Bài tập về sóng cơ: Tính tốc độ truyền sóng, bước sóng, tần số, viết phương trình sóng.
• Bài tập về giao thoa sóng: Xác định vị trí các vân cực đại, cực tiểu, tính khoảng vân.
• Bài tập về sóng dừng: Tính tần số sóng dừng, bước sóng, số bụng sóng, số nút sóng.
• Bài tập về sóng âm: Tính cường độ âm, mức cường độ âm, tần số âm.

Chương 3: Dòng điện xoay chiều

• Bài tập về mạch điện xoay chiều: Tính tổng trở, cường độ dòng điện, công suất, hệ số công suất, độ lệch pha.
• Bài tập về máy biến áp: Tính số vòng dây, hiệu điện thế, cường độ dòng điện ở hai cuộn dây.
• Bài tập về truyền tải điện năng: Tính công suất hao phí, hiệu suất truyền tải.

Chương 4: Dao động và sóng điện từ

• Bài tập về mạch dao động LC: Tính tần số góc, chu kì, năng lượng điện từ.
• Bài tập về sóng điện từ: Tính tần số, bước sóng, tốc độ truyền sóng.
• Bài tập về hiện tượng quang điện: Tính công thoát electron, động năng ban đầu cực đại của electron quang điện.

Chương 5: Sóng ánh sáng

• Bài tập về giao thoa ánh sáng: Tính khoảng vân, vị trí vân sáng, vân tối.
• Bài tập về nhiễu xạ ánh sáng: Giải thích các hiện tượng nhiễu xạ.
• Bài tập về quang phổ: Phân biệt các loại quang phổ, giải thích sự hình thành quang phổ.

Áp dụng công thức lý vào giải bài tập

Áp dụng công thức lý vào giải bài tập

Từ tất cả những lý thuyết và những công thức đã học chúng ta sẽ cùng ghi nhớ và ôn luyện thật nhiều bằng cách giải những bài tập. BTEC FPT sẽ gửi tới bạn một số những bài tập để có thể áp dụng.

Bài toán 1: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng. Khi vật ở vị trí cân bằng, lò xo giãn 4cm. Kéo vật xuống dưới vị trí cân bằng 2cm rồi thả nhẹ. Lấy g = 10m/s². Tìm:

1. a) Tần số góc của dao động. 
2. b) Chu kì và tần số dao động. 
3. c) Tốc độ cực đại của vật.

Giải:

1. a) Tìm tần số góc:

• Phân tích: Khi vật ở vị trí cân bằng, lực đàn hồi của lò xo cân bằng với trọng lực của vật: kΔl = mg.
• Tính độ cứng lò xo: k = mg/Δl = 0,1.10/0,04 = 250 N/m (giả sử khối lượng vật m = 100g = 0,1kg)
• Tính tần số góc: ω = √(k/m) = √(250/0,1) = 50 rad/s.

1. b) Tìm chu kì và tần số dao động:

• Chu kì: T = 2π/ω = 2π/50 ≈ 0,126s.
• Tần số: f = 1/T ≈ 7,96 Hz.

1. c) Tìm tốc độ cực đại:

• Biên độ dao động: A = 2cm = 0,02m.
• Tốc độ cực đại: vmax = ωA = 50.0,02 = 1 m/s.

Bài toán 2: Một sóng âm có tần số 500Hz truyền trong không khí với tốc độ 340m/s. a) Tính bước sóng của âm. b) Nếu âm truyền từ không khí vào nước thì tần số và bước sóng của âm có thay đổi không? Vì sao? (Cho biết tốc độ truyền âm trong nước là 1500m/s)

Giải:

1. a) Tính bước sóng:

• Công thức: v = λf (trong đó v là tốc độ truyền sóng, λ là bước sóng, f là tần số)
• Áp dụng: λ = v/f = 340/500 = 0,68m

1. b) Tần số và bước sóng khi âm truyền vào nước:

• Tần số: Tần số là đặc trưng của nguồn âm, không đổi khi âm truyền từ môi trường này sang môi trường khác. Vậy tần số vẫn là 500Hz.
• Bước sóng: Áp dụng công thức v = λf, ta có λ' = v'/f = 1500/500 = 3m. Vậy bước sóng tăng lên khi âm truyền từ không khí vào nước.

Tổng hợp những bài ôn luyện vật lý 12 có đáp án - ĐỀ 1

Tổng hợp những bài ôn luyện vật lý 12 có đáp án - ĐỀ 2

Tổng hợp những bài ôn luyện vật lý 12 có đáp án - ĐỀ 3

Với tổng hợp công thức lý 12 chi tiết và đầy đủ này, hy vọng bạn đã có một công cụ học tập hữu ích. Hãy cùng BTEC FPT luyện tập những môn học để có một kì thi THPT Quốc gia thật tốt nhé!